Oerend hard

Oerend hard, een „Ohrwurm” in Duitse termen. Geen kriebelbeest in je gehoorgang maar een melodie die maar niet uit je hoofd wil. De hit van Normaal uit de jaren `70 gaat over boerenjongens met een motor die heel erg hard gaat. Hard qua snelheid, maar ook qua lawaai. Want onbewust leggen we het verband, hoe harder het lawaai hoe harder het voertuig. Maar iedereen die wel eens op het gaspedaal van een Tesla heeft getrapt, weet dat niets minder waar is. Als een geluidloze raket schiet je naar voren en de passagiers happen naar adem. Elektrische aandrijving is een stille kracht. En een coming power. We zien niet alleen bij auto’s, maar ook bij fietsen, motoren, grasmaaiers etc. dat stroom het gaat maken en de fossiele energiedragers verdringt. Zelfs onze vertrouwde gaskachel gaat eraan en wordt stilaan vervangen door elektrische warmtepompen.

Een volgende sector die onder stroom komt te staan, is de landbouw. De mechanisatie op de akkers heeft een grote vlucht genomen en zorgt voor steeds grotere capaciteiten. Maar de machines worden ook steeds ingewikkelder, groter en zwaarder. Er is wel technologische vooruitgang, maar dat zien we helaas niet terug in een verlaging van het energieverbruik. In tegendeel. In Nederland kost de teelt van akkerbouwgewassen nog steeds tussen 150 en 700 liter diesel per hectare. Het totale energieverbruik van landbouwvoertuigen en machines schommelt volgens het Compendium voor Leefomgeving al jaren rond ca. 15 pJ.

Naast het CO2 verhaal spelen in de landbouw echter nog andere zaken. Landbouwproducten zijn levensmiddelen en daarom willen we af van bestrijdingsmiddelen en andere stoffen die niets in de grond te zoeken hebben. Gebruik van brandstoffen en hydrauliekolie in machines bergen het risico van contaminatie van levensmiddelen. Ook willen we steeds nauwkeuriger werken, we willen weten hoeveel gewas er op een akker staat, wanneer er precies geoogst moet worden, op een centimeter nauwkeurig waar alle planten precies staan. We willen zo nauwkeurig mogelijk schoffelen en oogsten. Dit zijn allemaal zaken die met toepassing van elektrische aandrijvingen en besturingen op een veel hoger plan kunnen komen. Elektrische aandrijving is schoon, efficiënt en sterk. En stil natuurlijk.

Tenslotte, niet onbelangrijk: de geldstromen. Boeren maken grote kosten voor brandstoffen. Geld dat letterlijk in rook opgaat en onherroepelijk in de zakken van drie spelers buiten de landbouw belandt: Shell, Saudi Arabië en de minister van financiën. Veel beter zou het zijn, wanneer de boer zijn eigen energie zou kunnen gebruiken. Veel boeren hebben al een grote PV-installatie. In Nederland nog mondjesmaat, maar in Duitsland beschikken bedrijven over biogasinstallaties en windmolens. Inzet van deze elektrische energie op het eigen bedrijf zou dus een belangrijke besparing zijn, en zorgt er macro-economisch voor dat de geldstromen binnen de grenzen en de sector blijven.

Een win-win-win situatie. Het klinkt te mooi om waar te zijn. En het is ook nog niet zover, want de traditionele landbouwmechanisatie zit op een heel ander spoor en er moet veel techniek worden ontwikkeld. Verbrandingsmotoren moeten plaats maken voor elektromotoren, energieopslag in batterijen moet beter en goedkoper worden, hydrauliek moet worden vervangen door servo’s enz. Innovatieprijs winnaar Boessenkool BV uit Almelo heeft het thema bij de kop gepakt en werkt sinds kort met 3 andere MKB’s (VNK BV, Adler Arbeitsmaschinen GmbH, MTS van der Veen) en de Duitse hogeschool FH Münster samen in een INTERREG VA project onder de naam E&P agro. In dat project worden elektrische aandrijvingen ontwikkeld en elektrische tractoren klaar gemaakt voor de praktijk.

Op 12 juli was er een eerste demodag bij VNK BV in Biddinghuizen.

De eerste stappen zijn gezet en we kijken met hoge verwachtingen naar er in de komende maanden allemaal uit de koker van dit project komt.

Stroom. De stille kracht gaat oerend hard.

-Frederik Wanink